آدامس
مواد جویدنی :
کیفیت جویدن به نرمی و قابلیت انعطاف یا کیفیت ومجموعه خواص در بعضی مواد اطلاق می شود . که هر چه جویده شوند متلاشی نمی گردند وبه حالت لاستیکی نرم فقط تغییر شکل می دهند این مواد که اصطلاحاً جویدنی خوانده میشوند ماده ی اصلی آدامس هستند و به آن دسته از مواد طبیعی یا مصنوعی گفته می شوندکه بر اثر جویدن متلاشی و خرد نمی شوند. این خاصیت در بسیاری مواد غذایی نظیر گوشتنامطلوب است ولی در بعضی مواد مانند آدامس خصوصیتی ممتاز می باشد . مواد جویدنی یالاستیک مانند ممکن است از منشاء حیوانی ( موم زنبور عسل ) ویا گیاهی مانند موم سبوسبرنج باشند و یا مصنوعاً از ترکیبات آلی تولیدگردند مانند موم نفتی . در ذیل بهتعدادی از این مواد تحت نام معمولی یا شیمیایی آنها اشاره شده است.
1-1-1 موادجویدنی بوتادین استیرن:
بوتادین استیرن انواعی از مواد جویدنی مصنوعی (پلی استرمصنوعی ) هستند که در تهیه آدامس مورد استفاده قرار میگیرند.
2-1-1 کائوچو
ماده قابل انعطافی است که بر اثر خشک شدن
آدامس
مواد جویدنی :
کیفیت جویدن به نرمی و قابلیت انعطاف یا کیفیت ومجموعه خواص در بعضی مواد اطلاق می شود . که هر چه جویده شوند متلاشی نمی گردند وبه حالت لاستیکی نرم فقط تغییر شکل می دهند این مواد که اصطلاحاً جویدنی خوانده میشوند ماده ی اصلی آدامس هستند و به آن دسته از مواد طبیعی یا مصنوعی گفته می شوندکه بر اثر جویدن متلاشی و خرد نمی شوند. این خاصیت در بسیاری مواد غذایی نظیر گوشتنامطلوب است ولی در بعضی مواد مانند آدامس خصوصیتی ممتاز می باشد . مواد جویدنی یالاستیک مانند ممکن است از منشاء حیوانی ( موم زنبور عسل ) ویا گیاهی مانند موم سبوسبرنج باشند و یا مصنوعاً از ترکیبات آلی تولیدگردند مانند موم نفتی . در ذیل بهتعدادی از این مواد تحت نام معمولی یا شیمیایی آنها اشاره شده است.
1-1-1 موادجویدنی بوتادین استیرن:
بوتادین استیرن انواعی از مواد جویدنی مصنوعی (پلی استرمصنوعی ) هستند که در تهیه آدامس مورد استفاده قرار میگیرند.
2-1-1 کائوچو
ماده قابل انعطافی است که بر اثر خشک شدن شیره ی تعدادی از گیاهاناستوایی بدست می آید. آب و سایر مایعات در آن نفوذ می کند . در صنایع مختلف مانندلاستیک سازی از آن استفاده می شود. نوعی از این گونه شیرابه های سفت شده و صمغمانند را نیز به عنوان ماده جویدنی در آدامس مصرف می کنند .
3-1-1 لاستیکطبیعی:
منظور موادی هستند که دارای خصوصیاتی لاستیک مانند ( قابل انعطاف ،قابلجویدن ، جامد نرم تا کمی سفت و ...) می باشند. از این ها در تهیه ی ماده جویدنیبعضی مواد خوراکی مانند آدامس استفاده می شود.
4-1-1 لاستیک ایزوبوتیلن ایزو پرنکوپلیمر:
یک پلیمر توأم مصنوعی بصورت مادة سفت که در تهیه ماده جویدنی آدامسمصرف می شود.
5-1-1 صمغ ها:
این مواد ترکیبات پلی ساکاریدی هستند که به عنوانعامل کنترل کننده رطوبت برای افزایش ویسکوزیته یا تشکیل ژل عمل می نمایند. انتخابصمغ ها بر اساس خواص عمل کنندگی آنها انجام می گیرد. با سفت کردن یا ژل کردن آب ،صمغ ها نقش های متعددی مانند تثبیت کننده ،تشکیل دهنده فیلم ، معلق کننده ، ایجادکننده کف و جلوگیری از کریستالیزاسیون را بر عهده دارند. خواص مواد غذایی که درانتخاب یک صمغ باید مورد توجه قرار گیرد شامل ، ph قابلیت ماندگاری ، نوع بافت ،نیاز های فرایند روش آماده سازی نهایی محصول است. تفاوت وخواص صمغ ها از نظرویسکوزیته ، خواص روان شدن ، حلالیت ، استحکام و پایداری در مقابل درجات حرارتمختلف می باشد. انواع طبیعی صمغ های جویدنی از پلیمر های سنگین هیدرات های کربنهستند که از گیاهان به دست می آیند. این ها را می توان در آب پراکنده کرد که مایعچسبنده و یا قابل جویدن تولید می کند ولی ژله نمی شوند ، مانند صمغ عربی ، آگار – آگار ، تراگاکانت و کاراگینان . از صمغ ها به عنوان ماده جویدنی آدامس استفاده میگردد که در ذیل برخی از آنها توضیح داده شده است.
1-1-5-1 صمغ پایه :
صمغپایه آن قسمت از آدامس می باشد که حاوی مواد جویدنی است و در آب نامحلول بوده و بعداز جویدن باقی می ماند . از مخلوط کردن و حرارت دادن تعداد زیادی مواد جویدنی آدامسها به دست می آید . مواد جویدنی ممکن است منشاً گیاهی داشته با سنتتیک باشند. چیکل، صمغ کراون ، موم پترولیوم ، لانولین ،پلی اتیلین ،پلی وینیل استات ، لاستیک ،همراه با پارافین و آنتی اکسیدان ها موادی هستند که به عنوان صمغ پایه (پایه آدامس ) مورد استفاده قرار می گیرند. پایه آدامس حدود 15 تا 30 درصد آدامس را تشکیل میدهد. بقیه آدامس از مواد شیرین کننده و سایر مواد تشکیل می گردد.
1-1-5-1-1 ویژگی های صمغ پایه :
صمغ پایه مورد مصرف در تهیه آدامس باید از انواع صمغ هایمجاز مورد مصرف در صنایع غذایی با ویژگی های مربوطه باشد . بر طبق استاندارد ایرانمیزان صمغ مورد استفاده در انواع آدامس ها بر حسب نوع محصول از 15 تا 27 درصد میباشد .میزان کربنات کلسیم ( پرکننده ) در صمغ مورد استفاده نباید در آدامس هایجویدنی بیشتر از 25 درصد در آدامس های جویدنی بدون پوشش بیشتر از 20 درصد ،در آدامسهای بادکنکی بیشتر از 38 درصد وزن کل صمغ و در صمغ طبیعی (سقز) ، کربنات کلسیمنباید بیشتر از یک درصد وزن کل صمغ باشد.
با توجه به اینکه صمغ پایه ماده اولیهاصلی تولید آدامس است باید دارای ویژگی های خاص برای دستیابی به کیفیت مناسب جویدنباشد. صمغ پایه مصرفی باید در درجه حرارت بدن ذوب و نرم گردد. این ویژگی فرآوردههای صمغی آدامس را به تغییر شرایط آب و هوایی حساس نموده که با استفاده از بستهبندی مناسب باید عمر انبارداری محصول را تا رسیدن به دست مصرف کننده افزایشداد.
صمغ پایه از یک یا تعدادی از مواد ذیل ساخته می شود:
1- چیکل
2- صمغشاهدانه
3- سایررزین ها
2-5-1-1 چیکل :
یکی از مواد طبیعی جویدنی است کهدارای منشاء گیاهی می باشد و از آن به عنوان پایه آدامس استفاده می شود. این مادهشیره ی درخت ساپودیلا است. معمولاٌ شیره ساپودیلا را از خراشیدن تنه این درخت بدستمی آورند سپس آن را آنقدر حرارت می دهند تا دو سوم آب آن تبخیر گردد. باقیماندهحاصل جسم نیمه جامدی است که به فرم قطعات آماده به مصرف در می آید و تشکیل پایهآدامس را می دهد.
3-5-1-1 چیلت:
جسمی است که منشاء گیاهی دارد و به عنوانماده جویدنی در پایه آدامس مصرف می گردد.
4-5-1-1 چیکویبول :
جسمی است کهمنشاء گیاهی دارد و به عنوان ماده جویدنی آدامس مصرف می گردد.
5-5-1-1 صمغکراون:
این ماده منشاء گیاهی دارد و به عنوان ماده جویدنی در صمغ پایه آدامسمصرف می شود
6-5-1-1 صمغ استر:
یک تنظیم کننده چگالی است. از گلیسرین منابعغیر حیوانی و رزین چوب تصفیه شده درخت کاج بدست می آید. برای یکنواخت شدن امولسیونآشامیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد. از این ماده هم به نوشابه های پرتقالی ولیمویی و آدامس اضافه می شود.
7-5-1-1 صمغ شاهدانه:
ماده جویدنی که بعضیگیاهان خانواده خرزهرگان (پروانش ها ) مانند شاهدانه مصری بدست می آید.
8-5-1-1 صمغ نیجری :
یکی ازجویدنی ها می باشدکه ازگیاه فیکوس بدست می آید.
9-5-1-1 صمغ کاراگینان :
صمغی است که از خزه ایرلندی بدست می آید. در صنایع غذایی بهعنوان ماده ی جویدنی ،امولسیون کننده ، ژله ساز ، پایدار کننده و سفت کننده مصرف میشود.
10-5-1-1 صمغ تراکاگانت:
صمغی است که از بوته جنس آستراگالوس بدست میآیددر آب متورم شده و سلی با ویسکوزیته زیاد یا خمیرتولید می نماید. عامل معلقکننده مؤثری بوده و در مقابل اسید نیز پایدار است. در ماده جویدنی آدامس کاربرددارد.
11-5-1-1 صمغ ترپنی طبیعی:
این صمغ مخلوطی از پلیمرهای انواع ترپن هااست که به صورت گرد رزینی محلول در بنزن و غیر محلول در آب در طبیعت معمولاً همراهزغال یافت می شود. به عنوان ماده ی جویدنی برای آدامس مصرف می شود، نوع مصنوعی آنمشابه ترکیب طبیعی ساخته می شود.
12-5-1-1 صمغ با پایه طبیعی (سقز) :
سقز یاتربانتین اختصاصاً به صمغی گفته می شود که از گونه های مختلف پسته وحشی با ساقهبلند بدست می آیند و مصارف مختلفی دارد از جمله ممکن است برای جویدن و تهیه آدامسمصرف شوند.
13-5-1-1 صمغ عربی (آکاسیا ):
صمغ عربی ماده ی مترحشه خشک حاصل ازساقه و شاخه ها ی گیاه آکاسیاسنگال و آکاسیاعربی و گونه های دیگر آکاسیا از خانوادهپروانه آسا است. در ماده ی جویدنی آدامس به عنوان پوشش دهنده و سفت کننده کاربرددارد.انواع تجاری آکاسیا به صورت مختلف پودر،دانه و پرک به رنگ سفید یا سفید مایلبهزرد است.
6-1-1 موم ها :
مواد نرم و جامد غالباً زرد رنگی که از منابعمختلف حیوانی یا گیاهی و معدنی به دست می آیند. از نظر ساختمان شیمیایی( مانندچربی) در آنها استری از یک اسید چرب با یک الکل یک ظرفیتی باتعداد کربن زیاد وجوددارد. نقطه ذوب آنها معمولاً از چربی ها بالاتر است. تمام موم ها در روغن ها و چربیها حل می شوند. انواع مختلف آن مصارف بسیار دارند. به عنوان ماده جویدنی و نیز براقکننده در آدامس کاربرد دارد.
1-6-1-1 موم زنبور عسل :
ماده ای است سفت و قابلانعطاف و به رنگ زرد مات که به وسیله زنبور ها برای ساختن لانه ترشح می شود. معمولاً از صاف کردن عسل بدست می آید. این ماده در آب نامحلول می باشد. و به عنوانماده جلاء دهنده و براق کننده در آدامس مورد استفاده قرار می گیرد.
1-1-6-1-1 موم زنبور عسل سفید شده :
2-6-1-1 موم کارنوبا:
موم کارنوبا یا خرما یک مومشکنده ،سفت و به رنگ قهوه ای روشن تا زرد کمرنگ است که از یک درخت نخل مومی برزیلییا کارنوبا بدست می آید سخت ترین موم شناخته شده است. در صنایع غذایی برای روکشصیقلی محصولات بکار می رود. در آدامس به عنوان براق کننده مصرف می گردد<SPAN dir=ltr style="FONT-SIZE: 10pt;